تحقیق و پیشینه تحقیق بررسی هویت دینی

تحقیق و پیشینه تحقیق بررسی هویت دینی

مقدمه:دین
و هویت دینی با ارائه ی یک چارچوب جامع برای تفسیر وقایع، ونیز ارائه ی
پاسخ های مشخص و قانع کننده ای برای پرسش های وجودی مانند از کجا آمده ام و
به کجا می روم، تفسیری همه جانبه از حیات انسانی در اختیار می گذارد و
خلاء زندگی را با ایجاد معنا برای لحظه لحظه ی آن برطرف می کند. دین به
افراد نوعی احساس کنترل و کار آمدی می بخشد. سلامت بخش ترین جنبه ی دین،
توانایی آن در فرو کاستن از تنیدگی وجودی از رهگذر اعطای یک احساس کنترل بر
این دنیای نا مطمئن و هراس انگیز است؛ این احساس کنترل از راه باور به
حضور یک قدرت برتر و شکوهمند فراهم می شود که اراده و اختیار دارد و می
تواند از جانب ما مداخله کند. دین در جایگاه یک نظام مرجع   با طرح هدفمندی
حیات، مرگ را نقطه ی پایان زندگی نمی داند و آن را همچون گذرگاهی برای
عبور به جهانی با شکوه تر، پذیرفتنی می سازد. این توانایی دین در کاستن از
غم های وجودی و مرتبط کردن ما با یک نیروی قدرتمند معنوی، در بردارنده ی
بزرگترین هدیه به انسان هاست. برای یک فرد معتقد، همانا این هدیه امید و
آرامش است. باور و ایمان به خدا سبب امیدواری و خوش بینی به خدا و جهان می
شود؛ انسان را به سوی خوبی ها فرا می خواند و محبت به خدا و آفریدگان او را
در دل جای می دهد(حیدری، 1386، صص23-20). دین در صدد پاسخگویی به چرایی
زندگی انسان هاست ؛ به اعتقاد فروم در کتاب روان کاوی دین، « نیاز دینی
یعنی نیاز به یک الگوی جهت گیری و مرجعی برای اعتقاد و ایمان. هیچ کس را
نمی توان یافت که فاقد این نیاز باشد». فروم همانند یونگ در تحلیل عوارض
ناشی از پیروی از مکاتب غیر خدایی اعتقاد دارد که جامعه ی صنعتی غرب، انسان
را از فطرت خود دور می کند و پیدایش بسیاری از مشکلات زندگی را که سالیوان
آن ها را مشکلات زندگی می نامد، ناشی از بی توجهی به دین الهی می داند(
جمالی، 1381). بخش اول:تعاریف دین و دین داری:درمورد
دین، تعاریف متنوعی بر اساس نگرش های مذهبی یا فلسفی در دست است. در اغلب
این تعاریف کوشش شده است که ابتدا پدیده دین با عامترین تعبیرات و مفاهیم
تبین شود. به طور کلی در زمینه ی دین دو نوع تعریف وجود دارد، یکی تعریف
ذاتی و دیگری تعاریف کارکردی. درتعاریف دسته ی اول، بیشتر به ماهیت وچیستی
دین تأکید دارد، اما تعاریف دسته دوم، اغلب دلالت بر این دارند که هر چیزی
که برخی کارکردهای خاص داشته باشد دین به شمار می آید،حتی اگر چنین تصوری
مرسوم نبوده باشد، چنین نظریه پردازانی غالباً ادعا می کنند که نظام های
ارزشی و باور داشتنی چون کمونیسم، فاشیسم و ملیت گرایی چنین کارکردهایی
دارند و به همین دلیل در مقوله ی دین جای می گیرند. به زعم تمامی مشکلات و
با وجود عوامل تردید افکن در امکان دست یابی به یک تعریف واحد و کمتر خدشه
پذیر، به هر صورت در هر مطالعه ی دین پژو هانه ناگزیر به ذکر یک یا چند
تعریف هستیم، که چارچوب و محدوده معنایی دین و دین داری را برای ما واضح و
روشن سازد(توسلی،1379،صص60-59).       ویلیام جیمز[1]
در تعریف دین گفته است: « دین عبارت است ازتأثرات و احساسات و رویداد هایی
که برای هر انسانی در عالم تنهایی و دور از همه بستگی ها روی می دهد، به
طوری که انسان ازاین مجموعه درمی یابد که بین او و آن چیزی که آن را امر
خدایی می نامد، رابطه ای بر قرار است».یونگ[2]
در بیان حقیقت دین گفته است: «به نظر من، دین حالت خاصی از روح انسان است
که بر طبق معنی اصلی کلمه دین در زبان لاتینی می توان آن را با این عبارت
تعریف کرد: دین عبارت است از حالت مراقبت و تذکر و توجه دقیق به بعضی از
عوامل مؤثر که بشر عنوان قدرت قاهره را به آن اطلاق می کند و آن ها را به
صورت ارواح، شیاطین، خدایان، صور مثالی، کمال مطلوب و غیره مجسم می کند».
دورکیم[3]
در تعریف دین گفته است: «دین نظا م یکپار چه ای از اعتقادات و اعما ل
مرتبط با امور مقدس است، اموری که حرمت یافته و ممنوع شناخته می شوند،
اعتقادات و اعمالی که افراد را در یک اجتماع اخلاقی با هم متحد می سازد»
(دورکیم،1383).اما
در بحث دین داری یا تدین ، که حالت انسان است ‘دین’ دین متعلق به آن به
شمار می رود. در واقع اطلاق لفظ دین داری، هنگامی صورت می گیرد که مردم یا
گروهی از افراد تمام یا بخشی از تعالیم یا دستورات دینی، اعم از (عقاید،
اخلاقیات،احکام) را پذیرفته باشند. بنابر این در مقام تعریف می توان اظهار
نمود که دین داری یا تدین عبارت است از: التزام فرد به دین مورد قبول خویش.
این التزام در مجمو عه ای از اعتقادات، احساسات و اعمال فردی که حول
خداوند و رابطه ایمان با او دور می زند، سامان می پذیرد. ‘آلپورت’ در روان
شناسی، مشهور ترین تقسیم بندی دین داری را تحت عنوان؛ دین داری درونی ودین
داری برونی انجام داده است. مهمترین نکته ای که در کار او مطرح می شود، نظر
او درباره ی منشأ شکل­گیری دین داری و نیز نتیجه ی آن در زندگی است، او
درحالی که منشأ دین داری را توهم انسانی می­پندارد، ایمان را به خاطر نقش
مهمی که در حل مشکلات زندگی دارد، دارای کارکرد مثبت برای زندگی
می­داند(توسلی،1379،ص60).ابعاد دین داری: