تحقیق پوشاك

تحقیق پوشاك

تحقیق پوشاك چکیدهتاریخ پوشاک بخشی از
تاریخ تمدن  است که در آن از تحولات، شکل و فرم لباس از زمان های دور تاکنون
گفتگو می کند و این تحولات با تحولات دیگر تاریخی، اجتماعی و معیشتی مردم ارتباط
مستقیم دارد. در هرحال منشاء لباس هرچه باشد نکته آن است که استفاده از لباس یک
ضرورت است .منتهی در هر موقعیتی یکی از ضرورت ها (زیباشناسی)، یا حفاظت درمقابل
طبیعت ، اهمیت بیشتری پیدا می کند و بنابراین وضعیت پوشاک نیز در همین اساس دچار
تغییراتی خواهد شد.آشکارترین نشانة فرهنگی و
شاخص ترین مظهر و سمبل ملی ـ قومی، «پوشاک» است. پوشاک یکی از نیازهای اساسی مادی
انسان است که برای تطبیق با محیط طبیعی و اجتماعی که از آغاز پیدایش بشر تاکنون بر
اساس شرایط مختلف اقلیمی و اجتماعی و اقتصادی به وجود آمده دچار تغییر و تحول شده
است و کارکردهای مختلف و عناصر فرهنگی مرتبط با آن در قالب فرهنگ مادی بررسی و
مطالعه می شود.پوشاک سنتی ایران، بخش
عظیمی از فرهنگ اصیل، بومی و معنوی ایران است و گنجینه پربها و باارزشی است که هر
قوم و ملتی وظیفه دارد در نگهداری و حفظ و سپردن تام آن به نسل های بعدی، اهتمام
ورزد.پوشاک سنتی و مطالعه آن
در مجموعه ای از «سرپوش»، «تن پوش» و «پاپوش» و همچنین «زیورآلات» و جواهرات
«محلی» محدود می گردد. تنوع پوشاک زنان به خصوص در سرپوش ها و تن پوش ها، و نیز
استفاده از زیورآلات و تزئینات و آویزه های پوشاک به مراتب بیش از پوشاک مردان است.با توجه به نقش بسیار
مهمی که زنان عشایر در عرصة زندگی کوچ نشینی و انتقال فرهنگ داشته اند، از این رو
پژوهش حاضر، به شناخت و بررسی پوشاک زنان عشایر با توجه به تأثیرات اجتماعی ـ
اقتصادی، فرهنگی و نیز تأثیرات اقلیم و آب وهوایی بر آن، می پردازد.نظریه های مردم شناسی
برای استفاده از روشهایی است که به آسانی و با دقت و بطور همه جانبه بتواند در
شناخت زندگی اجتماعی و فرهنگی و سیرتکاملی فرهنگ و تمدن جوامع راهنما باشد. نظریات
مردم شناسی غالباً بر پایه پاسخگویی به سوالهایی در مورد وقوع رفتار اجتماعی به
شکل موجود و علل تمایزات بشری بنا شده اند.ارتباط میان نظریاتی که
از پیش ارائه شده و اطلاعات جدید با وقایع اجتماعی که در جریان است، دریافت عینی
واقعیت را به عنوان اساسی ترین و بنیادی ترین ویژگی های علم نمایان می کند.از این رو، در بررسی
پدیده های فرهنگی و انسانی استفاده از نظریاتی که شالودة علمی دارند، علاوه بر این
که زمینة مطالعاتی مورد نظر را جهت دار می کنند، به روشن شدن بسیاری از ویژگی های
فرهنگی پدیده موردنظر می انجامند و بدین ترتیب با شکل گرفتن این پدیده های فرهنگی،
در چنین قالب علمی،‌برغنا و استواری هر چه بیشتر پژوهش افوده می شود.این پژوهش، با به کارگیری
نظریه هایی از مکاتب کارکردگرایی (بکارآیی) و اشاعه (تراوش) به بررسی و تحلیل
موضوع مورد نظر (پوشاک زنان عشایر با توجه به تأثیرات اجتماعی ـ اقتصادی، باورهای
فرهنگی و اقلیم) می پردازد.در ادامه، جایگاه نظریات
یاد شده در چارچوب تحقیق به اختصار بیان می گردد.واژه های کلیدی: پوشاک،
نظریه ها، زنان عشایر، دین، شرایط اقلیمیفهرست مطالبکلیــات   ۱بیان موضوع:   ۱اهمیت و ضرورت تحقیق:
  ۸اهداف تحقیق   ۸پیشینة تحقیق   ۹چارچوب نظری تحقیق  
۱۳۱- مکتب کاردکردگرایی (بکارآیی)   ۱۴۱-۱- نظریه نیازمالینوسکی:   ۱۴۲-۱- نظریة بقایای تایلر:   ۱۶۱- مکتب اشاعه بنیادها یا مکتب تاریخی یا
تراوش:   ۱۷فرض های تحقیق   ۲۱روش شناسی تحقیق  
۲۱تاریخچه پوشاک   ۲۲استفاده از پوشاک در طول
تاریخ   ۲۲- تاریخچۀ بافندگی و نساجی
  ۲۶پوشاک زنان قشقایی  
۳۳سرزمین عشایر قشقایی
  ۳۳موقعیت جغرافیایی  
۳۵خط سیر کوچ نشینان قشقایی
  ۳۵سردسیر و گرمسیر قشقایی
ها   ۳۷نــژاد   ۳۹زبــان   ۴۰دیــن   ۴۰پوشاک زنان قشقایی  
۴۰۱- «سرپوش» زنان قشقایی   ۴۱۲-۱- «لچک یا چارقد»   ۴۳۳-۱- کلاغی «قلاقی، یاقلاق ـ
Yaqloq)، دستمال یا «اشارپ ـEsarp»   ۴۵۴-۱- سربــند   ۴۷آرایش گیسوان بانوان
قشقایی   ۴۸۲- تن پوش زنان قشقایی   ۴۹۳- پاپوش زنان قشقایی   ۵۴تزئینات پوشاک و زیورآلات
زنان قشقایی   ۵۵زیورآلات مربوط به سرپوش
  ۵۶زیوارآلات مربوط به دست
  ۶۴تأثیر عوامل اجتماعی و
اقتصادی بر پوشاک   ۶۶تأثیر عوامل فرهنگی بر
پوشاک   ۶۸پوشاک در مراسم ازدواج
  ۷۰سربند عروس:   ۷۰«پوشاک در مراسم عزاداری»
  ۷۴اخلاقیات و تأثیر آن بر
لباس   ۷۶باورها و اعتقادات مربوط
به پوشاک و آرایش قشقایی   ۷۸«تأثیر شرایط اقلیمی بر
پوشاک زنان قشقایی»   ۸۰منابع ومآخذ   82بیان موضوع:مردم شناسی فرهنگی، زمینه
های پژوهشی گسترده ای برای شناختن و شناساندن فرهنگ ایران زمین دارد. پژوهش دربارة
فرهنگ پوشاک و دگرگونی های آن در طول زمان خود گسترة عظیمی از مردم‌شناختی را
دربردارد که منجر به آگاهی بر مجموعه ای از دانستنی ها و نگرش های قومی، ملی، دینی
و مذهبی می گردد.آشکارترین نشانة فرهنگی و
شاخص ترین مظهر و سمبل ملی ـ قومی، «پوشاک» است. پوشاک یکی از نیازهای اساسی مادی
انسان است که برای تطبیق با محیط طبیعی و اجتماعی که از آغاز پیدایش بشر تاکنون بر
اساس شرایط مختلف اقلیمی و اجتماعی و اقتصادی به وجود آمده دچار تغییر و تحول شده
است و کارکردهای مختلف و عناصر فرهنگی مرتبط با آن در قالب فرهنگ مادی بررسی و
مطالعه می شود.پوشاک هر ملت و قوم، به
عنوان پدیده فرهنگی حاصل از تمدن، در اصل مشخص کنندة شخصیت و هویت فرهنگی آن قوم و
ملت و نشانه ای از پای بندی و اعتقاد آنان به آداب و رسوم و دیگر شاخص های فرهنگی
و هم چنین، نشانگر علاقه به تمایز فرهنگی، استقلال سیاسی و اقتصادی است.سرزمین ایران از دیرباز
تاکنون، پذیرای اقوام مختلفی بوده است که هر یک بنا به موقعیت های پیش آمده و
دلایل خاص خود به این دیار مهاجرت کرده و در آن ماندگار شده اند. اقوامی که هر یک
از لحاظ ظاهر فرهنگی از نیاکان خود تأثیر گرفته و نیز بر بوم زادان خود مؤثر بوده
اند.اهمیت و ضرورت تحقیق:با توجه به آنچه که در
بیان موضوع، مطرح گردید، مواردی که در این پژوهش حائز اهمیت می باشند عبارتند از :۱-   حفظ ارزش های سنتی و هویت ملی.۲-   شناخت پوشاک زنان عشایر به عنوان
یکی از مواریث فرهنگی و تعیین عوامل انتخاب آن از دیدگاه مردم شناسی.۳-   حفظ و احیاء پوشاک بومی به عنوان
یکی از جلوه های زنده میراث تمدنی و هویت فرهنگی و جلوگیری از نابودی و اضمحلال آن.۴-   کمک بی اشاعة فرهنگ بومی به
مسئولان و دست اندرکاران.۵-   کاربردی بودن موضوع تحقیق.اهداف تحقیق۱-   بررسی و شناخت عوامل فرهنگی،
اعتقادات و شرایط اقلیمی که می تواند در شکل و ترکیب لباس موثر باشد.۲-   شناسایی پوشاک زنان هر یک از اقوام
ایرانی و ثبت و ضبط عناصر فرهنگی پوشش های آنها.۳-   شناخت نمادها و سمبل های به کار
رفته در نقوش و طرح های البسة زنان به عنوان نشانه شناسی فرهنگی و آشنایی با عناصر
مستتر و عمیق فرهنگ عشایر.۴-   دست یابی به شناسه ها و شناخت
عناصر اصیل و موجد فرهنگ ایرانی از طریق کندوکاو در فرهنگ اقوام مختلف به عنوان
خرده فرهنگ های تشکیل دهندة فرهنگ ایرانی.۵-   زمینه سازی و به دست دادن ابزاری
جهت تحلیل گفتمان‌های حیطة موضوعی زنان.پیشینة تحقیقطی چند دهة اخیر، تحقیقات
مردم شناختی در مورد پوشاک سنتی ایران و ویژگی های فرهنگی، اجتماعی بسیار اندک و
محدود صورت گرفته است.نخستین کسی که در ایران به ثبت
و ضبط پوشاک سنتی و بومی ایرانیان پرداخت، دکتر «جلیل ضیاءپور» است. آغازی بزرگ بر
پژوهش پوشاک، بهترین و شیواترین عبارتی است که می تواند معرف این بنیانگزار، در
زمینة مطالعة پوشاک باشد