جزوه مجموعه زبان و ادبیات فارسی صرف و نحو عربی

جزوه مجموعه زبان و ادبیات فارسی صرف و نحو عربی

 بخش اول: صرف تقسیم کلمه کلمه در زبان عربی به سه دسته تقسیم می شود: اسم، فعل، حرف اسم کلمه اي است که داراي معناست و بر زمان دلالت نمی کند. فعل کلمه اي است که علاوه بر معنا، در بردارندهي زمان نیز
هست. 
و حرف کلمه اي است که به خودي خود معنا ن هدارد بلک معناي
آن وابسته به جمله است مانند: 
من، فی، علَی، لـ و …. 
الف) اسم: نشانه هاي اسم عبارتند از: 
 -1 ال: مانند الرجل، الکتاب 
 -2 تنوین: مانند رأیت کتاباً 
 -3 مضاف واقع شدن: مانند هذا کتابی
 -4 قبول کردن حرف ندا: مانند یا زید  -5 مسندالیه واقع شدن: مانند جاء علی ب) فعل: نشانه هاي فعل از این قرارند: 
 -1 پذیرش ضمایر متحرك فاعلی (ت، تُما، تُم، …)
رأیت، ضَرَبت 
 -2 آمدن لا« » ي نهی و نفی بر سر آن: لا تضرب الرجل،
لا نأکل الطعام 
 -3 لم و لما: لم اکتُبِ الدرس، لما اره
: -4 قد، س، سوف 
 – قد اگر بر سر ماضی بیاید معناي تأکید و تحقیق دارد
و اگر بر سر مضارع بیاید به معناي تقلیل است. 
مثال: قد زرتُه (قطعاً او را دیده ام) قد یأتی أبوك (ممکن
است پدرت بازگردد)
 -5 ن«نون وقایه: این » ای«بین فعل و » لمتک م می آید.
مانند یضرِبنی «10» زبان و ادبیات فارسی
 -6 ن« » لتأکید ثقی فه و خفی ه: واالله لأضْرِبنَّک
(ثقیله) 
واالله لَیرْجِعنْ زید (خفیفه)  تقسیم فعل به مجرد و مزید: 
اگر فعل در اصل داراي سه حرف باشد مجرد است. مانند ضَرَب
(ض. ر. ب)، یأکُلُ (أ. ك. ل) 
اما اگر اصل فعل یا مصدر آن بیش از سه حرف باشد مزید است. ی
ِّکَرم (کَرَّم، تکریم) 
فعل مزید داراي 8 باب مشهور است که عبارتند از: باب ثلاثی مزید ماضی مضارع مصدر امر 
 -1 إفعال:
أکْرَم یکْرِم إکْرام أکرِم 
 -2 تفعیل:
حدثَ یحدثُ تحدیث حدث 
نکته: گاه مصدر این باب بر وزن تَفْع هلَ . می آید علاوه بر
این گاه ممکن است مصدر آن بر وزن فعال باشد.مانند: کذّاب
 جرَّب یجرِّب تَجرِبۀً جرِّب 
 -3 مفاعله(فعال):
جاهد یجاهد مجاهدةً (جهاداً) جاهد 
نکته: این باب دو مصدر دارد و معمولاً دلالت بر مشارکت می
کند. 
نکته: همانطور که گفتیم فاعل دو مصدر مفاعله وفعال دارد اما
در صورتی که حرف اول فعـل «یـا» باشـد بـر وزن فعـال نمی آید.
.  تقسیم فعل به مجرد و مزید: 
اگر فعل در اصل داراي سه حرف باشد مجرد است. مانند ضَرَب
(ض. ر. ب)، یأکُلُ (أ. ك. ل) 
اما اگر اصل فعل یا مصدر آن بیش از سه حرف باشد مزید است. ی
ِّکَرم (کَرَّم، تکریم) 
فعل مزید داراي 8 باب مشهور است که عبارتند از: باب ثلاثی مزید ماضی مضارع مصدر امر 
 -1 إفعال:
أکْرَم یکْرِم إکْرام أکرِم 
 -2 تفعیل:
حدثَ یحدثُ تحدیث حدث 
نکته: گاه مصدر این باب بر وزن تَفْع هلَ . می آید علاوه بر
این گاه ممکن است مصدر آن بر وزن فعال باشد.مانند: کذّاب
 جرَّب یجرِّب تَجرِبۀً جرِّب 
 -3 مفاعله(فعال):
جاهد یجاهد مجاهدةً (جهاداً) جاهد 
نکته: این باب دو مصدر دارد و معمولاً دلالت بر مشارکت می
کند. 
نکته: همانطور که گفتیم فاعل دو مصدر مفاعله وفعال دارد اما
در صورتی که حرف اول فعـل «یـا» باشـد بـر وزن فعـال
. نمیآید