دانلود مبانی نظری ریسک اعتباری

دانلود مبانی نظری ریسک اعتباری

فرمت ورد قابل ویرایشتعداد صفحات: 79فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتریهمراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متنپیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلیمنابع فارسی کاملمنابع انگلیسی کاملمقدمهریسک اعتباری ریسکی است که از نکول و قصور طرف قرارداد ، یا در حالتی کلی تر ریسکی است که از « اتفاقی اعتباری» به وجود می آید . به طور تاریخی این ریسک معمولا در مورد اوراق قرضه واقع می شد، بدین صورت که قرض دهنده ها از بازپرداخت وامی که به قرض گیرنده داده بودند، نگران بودند . به همین خاطر گاهی اوقات ریسک اعتباری را ریسک نکول هم می گویند .ریسک اعتباری از این واقعیت ریشه می گیرد که طرف قرارداد ، نتواند یا نخواهد تعهدات قرارداد را انجام دهد . تأثیر این ریسک با هزینه جایگزینی وجه نقد ناشی از نکول طرف قرارداد سنجیده می‌شودضررهای ناشی از ریسک اعتباری ممکن است قبل از وقوع نکول واقعی طرف قرارداد رخ دهند . به طور کلی تر ریسک اعتباری را می توان به عنوان ضرر محتمل که در اثر یک رخداد اعتباری اتفاق می افتد ، بیان کرد . رخداد اعتباری زمانی واقعی شود که توانایی طرف قرارداد در تکمیل تعهداتش تغییر کند ، ریسک اعتباری یکی از مهم ترین عوامل تولید ریسک در بانک ها و شرکت های مالی است . این ریسک از این جهت ناشی می شود که دریافت کنندگان تسهیلات توانایی بازپرداخت اقساط بدهی خود را به بانک نداشته باشند . در اندازه گیری ریسک اعتباری مشخصه ای را باید اندازه گرفت که تعبیرهای مختلفی از آن می شود کرد : ریسک نکول ، ریسک کاهش رتبه به ریسک نرخ بهره ، ریسک تفاوت نرخ بهره2-1-  ریسک اعتباری و مصداق آن در صنعت بانکداریدلایل متعددی از جمله تغییرات و نوسانات (عدم قطعیت در پیش بینی روند واقعی) نرخهای ارز ، بهره و تورم برای بروز ریسک در بانکها و موسسات مالی وجود دارد ، اما شایان ذکر است که ریسک اعتباری بزرگترین ریسک مرتبط با فعالیتهای مالی و بانکی است ، هرچند منابع مختلفی برای بروز ریسک اعتباری در سراسر فعالیتهای بانک وجود دارد ، با این حال تسهیلات ، بزرگترین و بدیهی ترین منشأ ایجاد ریسک اعتباری برای اغلب بانکهاست.شایان ذکر است بانکها علاوه بر اعطای وام به طور فزاینده ای از طریق ابزارهای مختلف مالی مانند معاملات بین بانکی ، تأمین مالی تجاری ، معاملات ارزی ، اوراق قرضه ، سهام عادی ، معاملات اختیار، قبول تعهدات ، صدور ضمانت نامه و تسویه معاملات با ریسک اعتباری (ریسک طرف معامله) مواجه اند ، لذا مدیریت ریسک اعتباری به ماهیت و پیچیدگی فعالیتهای اعتباری بانکها بستگی دارد ، این درحالی است که مؤسسات مالی در طول سالها به علتهای مختلفی از جمله فقدان یک استاندارد اعتباری مناسب برای گیرندگان تسهیلات ، مدیریت ضعیف پور تفوی ریسک و بی توجهی به تغییرات شرایط اقتصادی با مشکلات و سختیهای زیادی مواجه بوده اند .2-2- ضرورت مدیریت ریسک اعتباری2-2-1-  افزایش ساختاری در تعداد و میزان ورشکستگیها:آمارها نشان دهنده ی افزایش تعداد ورشکستگیها به طور دائمی و معنادار در سطح جهان است که با توجه به افزایش رقابت جهانی استفاده از تحلیلهای ریسک اعتباری اهمیت بیشتری می یابد .2-2-2- کاهش در ارزش وثیقه ها:هم زمانی بین بحرانهای بدهی در آسیا و روسیه و بحرانهای بانکی در کشورهای توسعه یافته ، مانند سوئیس و ژاپن ، همچنین بحران اخیر آمریکا که می توان گفت آثار آن حتی به کشورهای با اقتصاد تا حدودی بسته نیز در حال سرایت است ، نشان می دهد که پیش بینی ارزش اموال غیرمنقول ، مانند مستغلات ، بسیار مشکل است (منظور مستغلاتی است که به عنوان وثیقه گرفته می شود) همچنین هر چه ارزش وثیقه کمتر و نامطمئن تر باشد ، تسهیلات دهی هم ریسک دارتر خواهد بود .2-2-3- افزایش مشتقات خارج از ترازنامه : به علت توسعه یکباره و گسترده بازار مشتقات و افزایش خطر اعتباری یا ریسک شرکا نیاز به تحلیلهای ریسک اعتباری بیشتر شده است . 2-2-4-  فناوری پیشرفتهای صورت گرفته در سیستمهای رایانه ای و فناوری اطلاعات:  برای مثال توسعه بانکهای اطلاعاتی جامع از تسهیلات مشتریان این امکان را به بانکها می دهد که از روش های مدل سازی پر قدرت و مدرن برای تحلیل ریسک اعتباری استفاده کنند .2-2-5- الزام کمیته بال مبنی بر پیاده سازی چهارچوب سرمایه: علی رغم اهمیت موارد قبل ، انگیزه اصلی و عمده بانکها برای توسعه مدلهای ریسک اعتباری جدید الزام کمیته بال مبنی بر پیاده سازی چهارچوب کفایت سرمایه است بانکهای بزرگ آمریکا در اوایل سال 1998 از سوی کمیته بال اجازه استفاده از مدلهای داخلی ریسک را به جای مدلهای استاندارد شده پیشنهادی کمیته بال پیدا کردند . البته علی رغم محدودیتهایی که مدلهای داخلی دارند ارزش در معرض خطر و همبستگی بین داراییها را به دقت محاسبه می کنند . (مدیریت ریسک اعتباری- فلاح شمس و رشنو)2-3- انواع ریسک های بانکیبانک ها با توجه به نوع فعالیت های خود در معرض محدوده وسیعی از انواع ریسک ها می باشند . ریسک فعالیت های بانکی در کل به دو دسته ریسک درون سازمانی و ریسک برون سازمانی تقسیم بندی می شود . در مورد ریسک فعالیت های اقتصادی یا درون سازمانی باید اذعان داشت که هر عمل اقتصادی از بدو فعالیت تا پایان کار اداری میزان معینی ریسک می باشد . ریسک فعالیت اقتصادی در بانکداری شامل ریسک مالی ، تجاری ، نقدینگی ، اعتباری ، ریسک ساختار درآمدها و هزینه ها و ریسک ناشی از ساختار دارایی ها و بدهی های بانک می باشد . این گونه ریسک ها را از طریق مدیریت صحیح می توان حذف نمود . ریسک برون سازمانی ناشی از فعالیت اقتصادی بانک ها نبوده بلکه ناشی از شرایط محیطی سیاسی و اقتصادی می باشد . از مهم ترین ریسک های برون سازمانی می توان به ریسک سیاسی و ریسک قانونی اشاره نمود . (مدیریت ریسک اعتباری-فلاح شمس و رشنو)2-3-1- ریسک بازار محصولریسک بازار محصول جنبه های راهبردی و عملیاتی مدیریت درآمدها و هزینه های عملیاتی را می دهد . اجزاء اصلی ریسک های بازار محصول عبارتند از :* ریسک اعتباری*ریسک راهبردی* ریسک مقرراتی* ریسک عملیاتی* ریسک کالای خاص* ریسک منابع انسانی* ریسک قانونی* ریسک محصول2-3-2- ریسک بازار سرمایهبانک ها علاوه بر ریسک های بازار محصول با ریسک های بازارهای سرمایه ای که در آنها کار می کنند مواجه هستند . ریسک های عمده بازار سرمایه را می توان به شرح زیر عنوان نمود :*ریسک نرخ بهره* ریسک نقدینگی* ریسک نرخ ارز* ریسک سیستم پرداخت ها2-3-3-  ریسک اعتباریریسک اعتباری ریسکی است که براساس آن وام گیرنده قادر به پرداخت اصل و فرع وام بدهی خود طبق شرایط مندرج در قرارداد نمی باشد . به عبارت دیگر مطابق این ریسک ، بازپرداخت ها یا با تأخیر انجام شده یا اصلا وصول نمی شوند . این امر موجب ایجاد مشکلاتی در گردش وجوه نقد بانک می شود .علی رغم ابداع و نوآوری های موجود در بخش خدمات مالی به این نوع ریسک هنوز بعنوان دلیل عمده عدم موفقیت مؤسسات مالی محسوب می شود . علت آن هم این است که معمولا 80 درصد از ترازنامه یک بانک به جنبه هایی از این نوع ریسک بر می گردد . سه نوع مهم ریسک اعتباری عبارتند از :* ریسک شخصی یا مصرف کننده* ریسک شرکت* ریسک کشوریمهم ترین اصول مدیریت ریسک اعتباری عبارتند :* ایجاد تنوعاین مسأله در میان گروه های زیر مدنظر قرار می گیرد :- در بین مشتریان- در بین بخش ها (صنعت،تجارت،کشاورزی و . .. )- در سررسید وام ها- در محصولات- در مناطق جغرافیایی* استفاده از معیارهای بسیار دقیق اعتباریاین امر از طریق استفاده از سیستم رتبه بندی و درجه بندی اعتبارات و مشتریان انجام می پذیرد .* استفاده از متدولوژی سازگار برای اندازه گیری ریسک2-3-4 ریسک عملیاتیدر مورد تعریف ریسک عملیاتی هیچ گونه اجماع نظری وجود ندارد . برخی بانک ها آنرا به عنوان هر نوع ریسکی به جز ریسک اعتباری و بازار تعریف می کنند . برخی نیز معتقدند ریسک عملیاتی عبارتست از زیان مورد انتظار (یا غیر منتظره) ناشی از خطاهای انسانی ، تقلب ، بروز اشکال در روش‌های انجام کار ، ضعف فناوری و یا عوامل بیرونی ، امور تجاری یا ریسک هایی مواجهند و در این زمینه طبعا برخی زیان های عملیاتی کوچک دور از انتظار نیست . برخی از این زیان ها را می توان کمّی نمود . گاهی اوقات این زیان ها حتی در قیمت گذاری محصولاتی خاص نظیر کارمزد کارت های اعتباری پیش بینی شده اند . در مورد کارتهای اعتباری ، زیان های عملیاتی از مسائلی نظیر خطا در صدور صورت حساب و اضافه برداشت از حساب یا جعل ناشی می گردند .2-3-5-  ریسک بازارریسک بازار ریسکی است که بانک ها در اقلام داخل و یا خارج از ترازنامه با آن مواجه می شوند و ناشی از تغییرات غیر متعارف موجود در قیمت های بازار می باشد . این نوع ریسک در گروه ریسک‌های پر مخاطره قرار می گیرد که در آن تغییرات قیمت ها منجر به سود و زیان می شود . این نوع ریسک نه تنها در اثر تغییر در قیمت های بازار بلکه در نتیجه واکنش و اقدامات معامله گرانی ایجاد می شود که در جهت ریسک پذیری و یا رهایی از ریسک تلاش می کند . ریسک بازار از تغییرات در قیمت سرمایه ، کالا پول و ارز نشأت می گیرد . بنابراین مهم ترین اجزاء تشکیل دهنده ریسک بازار عبارتند از : ریسک سرمایه ، ریسک کالا ، ریسک نرخ بهره و ریسک نرخ ارز .هر یک از این اجزا خود شامل جنبه کلی و خاصی از ریسک بازار است که از ساختار پر تفوی خاص بانک منشعب می شود . علاوه بر ابزارهای استاندارد ، ریسک بازار شامل ابزارهای گوناگون مشتقه نظیر اختیارات معامله ، اوراق مشتقه سهام و یا اوراق نرخ بهره و ارز نیز می شود .2-3-6- ریسک نرخ بهرهکلیه مؤسسات مالی با ریسک نرخ بهره روبرو هستند . زمانی که نرخ بهره تغییر می کند هزینه ها و درآمدهای بانک ، ارزش دارایی ها ، بدهی ها وضعیت اقلام خارج ترازنامه نیز دستخوش تغییر و تحول می گردد . تاثیر این گونه تغییرات نیز در کل درآمد و سرمایه بانک منعکس خواهد شد . ریسک نرخ بهره اساسا از نوع ریسک رایج مالی محسوب می شود . بط.ر کلی ریسک نرخ بهره سیاست ها ، خط مشی و تکنیک های خاصی را برای مبارزه می طلبد . مهمترین ریسک نرخ بهره ، نرخ بندی مجدد بهره در اثر تغییرات زمان سررسید می باشد .2-3-7-  ریسک نرخ ارز