علم صوري يا ادراک مفهومي در فلسفه اشراق

علم صوري يا ادراک مفهومي در فلسفه اشراق

سهروردي بر اساس حضور يا غيبت شيء از فاعل شناخت، علم آدمي را به علم حضوري اشراقي و علم مثالي يا صوري تقسيم مي کند. او حضور ذاتي نفس را مبناي علم حضوري و خاطره نفس از عالم محسوسات و مشاهدات را مبناي علم مثالي مي داند. به نظر وي ذهن همان جنبه مفهومي نفس است و مفاهيم موجود در ذهن خود دو دسته اند: دسته اي بالذات معلوم و آشکارند و دسته اي بالعرض شناخته مي شوند؛ او به ترتيب آنها را معلومات فطري و غير فطري مي نامد. سهروردي مشاهدات و محسوسات را بديهي ترين ادراکات ذهن مي داند و ميان شيء و مثال يا مفهوم آن تمايز قائل شده و معتقد است مثال شيء فقط از يک لحاظ مي تواند آن را نشان دهد و نبايد ميان شيء و مثال يا مفهوم آن خلط کرد.