فنون تصميم گيري

فنون تصميم گيري

فنون تصميم گيري  شماري از فنون و شيوه هاي
سنتي و جديد تصميم گيري به طريق برنامه ريزي شده و برنامه ريزي نشده وجود دارند كه
در جدول زير ديده مي شوند . همانطور كه جدول ذيل نشان مي دهد ، تصميم گيري به طريق
سنتي راه را براي استفاده از روشهاي كامپيوتري هموار كرد . در حال حاضر نمايش
كامپيوتري و پردازش داده ها امكانات وسيعي را براي تجزيه و تحليل موقعيتهاي تكراري
، فراهم مي آورند
. تصميمات برنامه ريزي شده
را مي توان به سادگي در برنامه كامپيوتر وارد كرد و حتي راههاي اجراي تصميمات را
نيز مي توان در آن منظور كرد . چند دهه گذشته استفاده از پژوهش عمليات گسترش يافته
و اين شيوه تا حدود قابل ملاحظه اي توسعه يافته است . همزمان با توسعه اين شيوه ،
كارآيي حل مسايل برنامه ريزي شده و كيفيت راه حل ها نيز بهبود يافته است . به نحوي كه بسياري از
مسايل برنامه ريزي نشده گذشته ، به تدريج به مسايل برنامه ريزي شده تبديل مي شوند . به طور كلي مديران هنگامي
كه با يك مسأله روبرو مي شوند و سعي در حل آن      مي كنند ، غالبا
استفاده از يك طيف را سودمند تشخيص داده اند كه در يك نوك موقعيت هاي قابل پيش
بيني ، در نوك ديگر آن موقعيت هاي فوق العاده دشوار غير قابل پيش بيني و بين اين
دو قطب درجاتي از موقعيتهاي پيش بيني تا غير قابل پيش بيني قرار دارد . روي اين
طيف سه واژه ديده مي شود كه وضعيت هاي مختلفي را نشان مي دهند . اين سه واژه
عبارتند از : (( اطمينان )) ، (( خطر پذيري )) و        
 (( بي اطميناني ))اطمينان : هنگامي در
شرايط اطمينان قرار داريم كه آگاه باشيم در آينده چه رخ خواهد داد . در شرايط
اطمينان ، اطلاعاتي دقيق ، قابل سنجش و قابل اعتماد وجود دارد كه مي تواند مبناي
استواري براي تصميمات باشد .در اين حالت آينده تا حد
زيادي قابل پيش بيني است . براي مثال بسياري از اصناف و كسبه بازار به يكديگر
اعتماد دارند ، حرف و سخنان متقابلشان را در معالات مبنا قرار مي دهند . به عبارتي
ديگر حتي اگر توافقشان به صورت غير رسمي هم صورت گرفته باشد ،‌ محترم شمرده خواهد
شد . خطر پذيري (ريسك) : در
مواردي كه قابليت پيش بيني ، كاهش يابد ، وضعيت خطر پذيري پديد مي آيد . در اين
شرايط اطلاعات كامل در دسترس نيست ، اما برداشت خوبي از احتمال به دست آوردن نتايج
و پي آمدهاي خاص موجود است . براي مثال ، شركتهاي نفتي ممكن است ندانند كدام چاه
خاص به نفت مي رسد ولي در يك برنامه حفاري كه شامل حفر چاههاي زيادي مي شود ، مي
توان به خوبي تخمين زد كه چه تعداد چاه ممكن است به نفت برسد . بي اطميناني : در شرايط
بي اطميناني ، اطلاعات در حد ناچيزي وجود دارد و آينده معلوم نيست . مثلاً مديراني
كه به تجارت بين المللي مي پردازند ممكن براي اولين بار با آداب و رسوم و فرهنگ
كشوري روبرو شوند كه با رسوم و فرهنگ كشور خودشان تفاوت بسيار داشته باشد و آنها
خود را براي چنين وضعيتي آماده نكرده باشند . ممكن است در برخي از مناطق دنيا
قرارداد كتبي ضمانت اجرايي نداشته و صرفاً به منزله شروع دوره جديدي از مذاكرات
تلقي شود . سرنوشت تصميماتي كه در چنين شرايطي گرفته مي شود ، نامعلوم است . در غايت مي توان گفت :
پيشرفت و توسعه تكنولوژي و همچنين جهاني شدن اقتصاد و تجارت ، بر شتاب تغيير محيط
افزوده است و در آينده نزديك هم اين شتاب و در نتيجه تغيير محيط دو چندان خواهد شد
. با توجه به اين ، تصميم گيري در شرايط      (نامعلوم) براي
مؤسسات سرنوشت ساز و حياتي خواهد بود . بدانجهت تصميم گيري اقتصايي براي مديران
غير قابل اجتناب خواهد گشت
. شماري از فنون هستند كه
كيفيت تصميم گيري را در وضعيت هاي بي اطميناني (بي يقيني) بهبود مي بخشند . از
جمله آنها ،  الف) تحليل خطر پذيري
كه احتمالات رياضي را به پي آمدهاي تصميم ها پيوند    مي زند ، درخت هاي
تصميم كه آشكارا نقطه هاي تصميم ، رويدادهاي احتمالي و احتمالات پديد آمدن هر راه
كنش احتمالي را در بر مي گيرد و پ) نظريه برتري (رجحان) كه آمادگي يا عدم آمادگي
مديران را در پذيرش برخي خطرها مورد توجه قرار مي گيرد .