مبانی نظری ارتباط مدیریت سود و کیفیت سود

مبانی نظری ارتباط مدیریت سود و کیفیت سود

مروري بر مفهوم بنيادي سود و اهميت آن :  سود
حسابداری، از آنجایی که شاخصی برای اندازه گیری عملکرد مدیریت ، معیاری
برای اعطای تسهیلات،توسط اعتبار دهندگان و همچنین مبنایی برای پرداخت بازده
به سهامداران و پرداخت مالیات محسوب می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار
است. بنابراین چگونگی اندازه گیری و گزارشگری آن می تواند به طور مستقیم بر
تصمیم گیری استفاده کنندگان از صورتهای مالی اثر گذار باشد.شاید
نخستین هدف سیستم حسابداری در موسسات تجاری اندازه گیری سود است. سود یکی
از مفاهیمی است که احتمال می رود از اقتصاد به عاریه گرفته شده باشد. سود
از نظر اقتصاد دانانی چون آدام اسمیت و هیکس به عنوان مبالغی است که شخص می
تواند برداشت نماید، مشروط بر اینکه وضعیت مالی در پایان دوره به همان
خوبی اول دوره حفظ شود. سود حسابداری بر مبنای فرض تعهدی و در چارچوب اصول
پذیرفته شده حسابداری اندازه گیری می شود. هرچند تعریف جامع و مانع از سود
حسابداری ارائه نشده است اما عموماً وقتی صحبت از سود حسابداری می شود،
منظور تفاوت بین درآمدهای تحقق یافته و هزینه های انجام شده در طی یک دوره
معین باشد.(ابریشم چی،مرضیه،1389)سود
از نظر برخی نظریه پردازان حسابداری مثل هندریکسون در سطوح مختلف،
ساختاری،تفسیری و رفتاری مورد توجه قرار می گیرد. در سطح ساختاری، معمولاً
حسابداران اصول و قواعدی را پذیرفتند که گاه ممکن است با پدیده های جهان
واقعی و یا تأثیرات رفتاری آن کمتر در ارتباط باشد. در این سطح روشهای
اندازه گیری و شناسایی سود مورد توجه قرار می گیرد و در شرایط مختلف بر
اساس قواعد تعیین شده عمل می گردد برای تعریف سود در سطح تفسیری، روی
مفاهیم اقتصادی، نظیر ‘رفاه’ و ‘ثروت’ تأکید شده است. و سود به عنوان
معیاری برای سنجش کارایی مدیریت استفاده می شود. مفهوم سود در سطح رفتاری،
به فرایند های تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتباردهندگان، عکس العمل قیمت
اوراق بهادار در بازار بورس و واکنش حسابداران مربوط می شود.(خلیل
زاده،1381)نقطه
نظر دیگر در ارتباط با سود این است که هیچیک از مفاهیم سود، از لحاظ نظری و
عملی، برای ارائه اطلاعات مربوط به سرمایه گذاران و استفاده کنندگان دیگر
کامل نیست. زیرا این مفاهیم یا فاقد تفسیر لازم از دنیای واقعی است و یا
فاقد ویژگی های رفتاری لازم است.(شباهنگ، رضا، ،1384)این
تصور که سود به عنوان اصلی ترین منبع اطلاعات مختص شرکت است، توسط تحقیقات
تجربی مختلف مورد پشتیبانی قرار گرفته است. این تحقیقات نشان داده است که
سرمایه گذاران به سود، بیشتر از هر معیار دیگری از جمله سود تقسیمی و جریان
های نقدی تکیه می کنند.همچنین نتایج تحقیقات نشان می دهد که مدیران سود را
به عنوان مورد کلیدی مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیگران در نظر می
گیرند(فرانسیس و دیگران،2004)(نیکومرام و دیگران،1390)سود
فی نفسه معیاری از حقوق سهامداران است. فرایندی که در آن حقوق دولت و
مدیران تعیین می شود، بستگی به فرایند اندازه گیری سود برای سهامداران
دارد. همجنین سود نقش ارزشمندی در تداوم فعالیت و بقاء شرکت دارد. طرفهای
قرارداد از این نقش کلیدی سود برای مذاکره مجدد درباره قراردادهایشان و نیز
برنامه ریزی در مورد چگونگی مالکیت خود در آینده استفاده می کنند. سود
متعلق به سهامداران به عنوان یک آماره باقی مانده در بردارنده اطلاعات
ارزشمندی درباره تداوم فعالیت شرکت می باشد. سود کم و بازده ناچیز که ممکن
است نتیجه عملکرد نا کارآمد مدیریت باشد به وضوح به همه گروهها اطلاع می
دهد که با شرایط موجود تداوم فعالیت شرکت با مشکل مواجه است.(فرانسل،1994) فرایند
اندازه گیری و نتیجه آن نقش مهمی در اداره شرکت دارد و معمولاً کاربران
صورتهای مالی اهمیت زیادی برای آن قائلند. موضوع سود در حسابداری، از
مباحثی است که صاحبنظران دیدگاه های مختلفی نسبت به آن ابراز کرده اند و
بدست آوردن تعریف جامع و کامل که مورد قبول اکثریت باشد، مشکل به نظر می
رسد. به طور کلی دو دیدگاه عمده در ارتباط با مفهوم سود وجود
دارد.(سلیمانی،1389)2-3-1 مفهوم سود از دیدگاه اقتصادی:_
آدام اسمیت اولین اقتصاد دانی بود که سود را به عنوان افزایش ثروت تعریف
کرد، وی سود را مبلغی تعریف کرد که می توان به مصرف رساند بدون اینکه
سرمایه اولیه کاهش یابد. به عبارتی مبلغی که بدون برگشت از سرمایه می توان
مصرف کرد(هندریکسن،1992)_ اقتصاد دان انگلیسی به نام (جان هیکس،1976) این تعریف را بسط داد و سود را مبلغی تعریف کرد که شخص می تواند طی یک دوره مصرف کند و در آخر دوره دارای همان رفاهی باشد که در اول دوره داشته است.2-3-2 مفهوم سود از دیدگاه حسابداری:بر
اساس این دیدگاه، عموماً سود مبتنی بر اصول و قواعدی تعریف می شود که در
حسابداری پذیرفته شده است. به طور کلی حسابداران، اصول و قواعدشان را بر
پایه مفاهیم و مفروضاتی قرار می دهند که ممکن است با رویدادهای دنیای واقعی
بی ارتباط باشد. از جمله این مفاهیم می توان به اصل تحقق درآمد، اصل تطابق
هزینه ها با درآمدها، اصل بهای تمام شده و … اشاره کرد.(هندریکسن،1992) 2-3-4 اهداف مشخص گزارشگري سود را به شرح زير مي توان برشمرد:1-   استفاده از سود به عنوان معياري براي اندازه گيري كارايي مديريت2-   استفاده ازمبالغ تاريخي سود (بنا به اصل بهاي تمام شده) براي پيش بيني هاي آتي سود شركت و توزيع سود سهام درآينده3-    استفاده از سود بعنوان معياري براي اندازه گيري دستاوردها و همچنين نشانه اي از تصميمات آتي مديريت4-   استفاده از سود بعنوان مبنايي براي تشخيص ماليات5-   استفاده از سود براي بررسي و ارزيابي قيمت محصولات واحدهايي كه مشمول قيمت گذاري مي باشند6-     استفاده از سود جهت تخصيص منابع توسط اقتصاد دانان   2-4 مدیریت سوددر ادبيات حسابداري تعاريف گوناگوني از مفهوم مديريت سود ارائه شده است و پژوهشگران تعبيرهاي مختلفي از آن ارائه كرده اند.مدیریت
سود عبارت از مداخله هدفمند در فرایند گزارشگری مالی با توجه به محدودیت
های اصول پذیرفته شده حسابداری برای بدست آوردن سطح مورد انتظار سود است.
باتوجه به مقاصد مدیریت، مدیریت سود می تواند به صورت افزایش، کاهش یا
هموارکردن سود گزارش شده باشد.(خدادادی و همکاران،1390)بيشتر
محققان حسابداري معتقدند كه مديريت سود نوعي دستكاري در ضورتهاي مالي است و
كاهش يا افزايش سود گزارش شده توسط مديران را به عنوان دستكاري معرفي مي
كنند. عناويني مانند’حداكثر كنندگان’،’حداقل كنندگان’ و يا ‘هموار كنندگان’
به طور تلويحي به افرادي گفته مي شود كه به دستكاري صورتهاي مالي مي
پردازند. گاهي مديران از طريق دستكاري صورتهاي مالي سود را غير واقعي نمايش
مي دهند.(محمدي،1385) (گوردون
و همكارانش 1966) بيان كردند اگر زماني مديران روش خاصي از روشهاي
حسابداري را برگزيند و نوسانات سودهاي گزارش شده كاهش يابد، نتيجه
هموارسازي يا مديريت سود است.از
نظر بلكويي مديريت سود ناشي از تحريك انگيزه هاي مديريت جهت افزايش سود
سالانه شركت مي باشد. همچنين مديريت سود ممكن است براي عاري جلوه دادن
دستكاري عمدي سود به منظور دستيابي به روند يا سطح دلخواه سودآوري انجام
شود.(بلكوئي،1985)مديريت
سود يعني اينكه مدير، آزادي عمل خود بر ارقام حسابداري را با فرض وجود يا
عدم وجود محدوديتهايي، در اين زمينه به كار گيرد.(واتس و زيمرمن،1990)مديريت سود يعني دخالت هدفمند مدير در فرايند گزارشكري مالي برون سازماني به منظور تحصيل منافع شخصي(شيپر،1989)،(دچو و اسلوان،1995)مديريت سود عبارت است از انتحاب روشها و رويه هاي حسابداري براي رسيدن به اهدافي خاص توسط مديريت(اسكات،1997)مديريت
سود زماني اتفاق مي افتد كه مديران در ساختار معاملات و در گزارشگري مالي،
از قضاوت استفاده كنند تا گزارشهاي مالي را به منظور گمراه كردن بعضي از
افراد ذينفع درباره عملكرد اقتصادي شركت، تغيير دهند و يا بر روي
قراردادهايي كه به ارقام حسابداري گزارش شده بستگي دارند،تأثير
بگذارند.(هيلي و واهلن،1999)مديريت
سود فرايند برداشتن گام هايي آگاهانه در جهت الزامات پذيرفته شده حسابداري
براي رسيدن به سطح مطلوبي از سودهاي گزارش شده است.(استيچني و ويب،2001)مديريت
سود به تركيب عمدي تصميم هاي سرمايه گذاري و توليد و گزارشكري آن اشاره
دارد؛ با اين قصد كه رقم سود خالص تحت تأثير قرار گيرد و شامل يكنواخت سازي
سود نيز مي شود.(كردستاني،1381)مديريت سود نوعي اقدام آگاهانه با هدف طبيعي نشان دادن سود شركت جهت رسيدن به يك سطح مطلوب و مورد نظر مي باشد.(همتي،1383)همان
طور که مشاهده می شود، تعریف جامع و مانعی از مدیریت سود وجود ندارد که
مورد پذیرش همه صاحبنظران باشد اما آنچه که راجع به مدیریت سود می توان گفت
این است که مدیر، سود واقعی را با استفاده از انعطاف های موجود در
استانداردهای حسابداری و قضاوتهای شخصی به سود مورد انتظار می رساند. که
این امر با توجه به انگیزه مدیر، می تواند به صورت کاهنده و یا فزاینده
انجام گیرید.2-5 فرضیه ها و نظریه های مدیریت سوددر
ادبیات موجود، فرضیه ها و نظریه های متفاوتی برای توضیح مدیریت سود توسط
مدیران و پیامدهای آن مورد استفاده قرار گرفته که عبارتند از: فرضیه
مکانیکی، فرضیه بازار کارا و نظریه اثباتی.2-5-1 فرضیه مکانیکیاین
فرضیه که در دهه 1960 مطرح گردید، بیانگر آن است که اطلاعات حسابداری منبع
انحصاری اطلاعات هستند و هیچ جایگزین دیگری برای گزارشهای حسابداری وجود
ندارد؛ و اگر هم وجود داشته باشد، استفاده نمی شود بنابراین استفاده
کنندگان صورتهای مالی، فقط از گزارش های مالی شرکتها استفاده می نمایند و
سرمایه گذاران صرفاً بر اساس ارزشهای ظاهری منعکس در اطلاعات مالی شرکتها
تصمیم گیری می کنند. طبق این فرضیه، سرمایه گذاران می توانند به طور
سیستماتیک به وسیله گزینه ها و روش های حسابداری گمراه شوند. در حقیقت بنای
این فرضیه بر عدم کارایی بازار نهاده شده است.(دستگیر و همکاران،1392)فرمت ورد قابل ویرایشتعداد صفحات: 44فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتریهمراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متنپیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلیمنابع فارسی کاملمنابع انگلیسی کامل