مبانی نظری سرمایه فکری و مدیریت سود
بخش اول : سرمایه فکری سرمایه فکریكندريك1(1990)
که یکی از مشهورترین اقتصاددانان مطرح آمریکا است می‌گوید که در سال 1929،
نسبت سرمایه‌های تجاری نامشهود به سرمایه‌های تجاری مشهود 30 به 70 بوده
است ولی در سال 1990 این نسبت به میزان 63 به 37 رسیده است و همچنین لئو2
مطرح می‌سازد که فقط در حدود 10 تا 15 درصد کل ارزش بازاری شرکتها از
داراییهاي مشهود و فیزیکی است و داراییهای نامشهود در حدود 85 درصد کل
ارزش بازاری شرکتها را تشکیل می‌دهند که هنوز هیچ کاری در مورد
اندازه‌گیری آنها صورت نگرفته است (سیثارامن و همکاران3، 2002).
همچنین یکسری مطالعات انجام شده در سال 1999 در زمینه ترکیب داراییهاي
هزاران شرکت غیرمالی در طی سال‌های 1978 تا 1998 نشان داد که رابطه بین
داراییهای نامشهود و مشهود بطور قابل ملاحظه‌ای تغییر کرده است در سال
1978، نسبت داراییهاي مشهود و نامشهود 80 به 20 بوده ولی در سال 1998،
این نسبت تقریباً به 20 به 80 رسیده است. این تغییر قابل ملاحظه باعث ایجاد
یکسری روش‌هایی برای محاسبه ثروت شرکت‌هایی شده است که مهمترین داراییهای
آنها، داراییهای نامشهود بویژه فکری و دانشی بوده است (سالیوان و
دیگران،2002). در
طی دهه گذشته، شركتها اهمیت مدیریت داراییهای نامشهود خود را درک
کرده‌اند و توسعه مارک‌ها، روابط سهامداران، شهرت و فرهنگ سازمانها را به
عنوان مهمترین منابع مزیت پایدار تجاری خود در نظر گرفته‌اند. در این
اقتصاد، توانایی خلق و استفاده از ارزش این داراییهای نامشهود، یک شایستگی
اصلی را برای سازمانها بوجود می‌آورد(کنان و دیگران، 2004)4. امروزه
سازمانها نیاز دارند تا بتوانند داراییهای خود را از نو و دوباره
طبقه‌بندی کنند و باید این موضوع را درک کنند که چگونه این داراییها
می‌توانند اهداف استراتژیک آنها را حمایت کنند و سهم آنها را به ارزش
سازمان بصورت کمی درآورند و بتوانند این داراییهای خود را با داراییهای
رقبای خود، مقایسه کنند. برای این منظور بایستی ابتدا طبقه‌بندی جدیدی از
داراییهای سازمانی را در این عصر ارائه کنیم (تایلز و دیگران، 2002). نمودار 2-1) مدل طبقه‌بندی داراییهای یک شرکت در ترازنامه منعکس نمی‌شوند و فقط برخی از مالکیتهای معنوی منعکس می‌شوند. .منبع: (Tayles et al., 2002)بي شك این داراییهای نامشهود دارای ارزش هستند چون وقتی شرکتها فروخته می‌شوند، بخشی از ارزش آنها بصورت سرقفلی1 نامگذاری ميشود. بر طبق نظر هوريب2، سرقفلی تفاوت بین ارزش واقعی (بازاری) شرکت و ارزش دفتری آن است(بونیتز و دیگران،2000)3.تا
قبل از سال 1980، مهمترین عامل تعیینکننده برای درک مزیت رقابتی شرکتها،
ساختار صنعت و بطور کلی محیط تجاری بوده است و شرکتها بیشتر توجه خود را
به محیط سازمانی خود مبذول می‌داشتند تا به درون سازمان. در این روزگار،
نقش مدیریت، پیدا کردن راه‌ها و روش‌هایی بود که کالاها و بازارها را با هم
ترکیب کنند و سازمانها بیشتر بر روی منابع محیطی که عمدتاً مشهود بوده
است متکی بوده‌اند. اما بعد از سال 1980، عامل تعیین کننده دیگری مطرح شد و
آن هم نحوه استفاده از منابعی بود که غیر قابل تقلید، غیر قابل انتقال،
نادر و بادوام بودند و برای مشتریان ایجاد ارزش می‌کردند و مزیت رقابتی
سازمانها در گرو این منابع بود. این منابع و داراییها عمدتاً نامشهود
بویژه انسانی بودند و این منابع در داخل سازمانها قرار داشتند. این امر
باعث شد که سازمانها توجه خود را به درون سازمانها و سرمایه‌های فکری خود
جلب کنند تا به محیط سازمان خود. در این جا تمرکز سازمانها روی منابع و
جنبه‌های داخلی از شرکتها بود که در محیط یافت نمی‌شد. این منابع با
نام‌های مختلفی همچون حافظه سازمانی، منابع نامشهود، داراییهای استراتژیک،
قابلیت‌های اصلی1، شایستگی‌های اصلی2
و داراییهای غیرقابل مشاهده و داراییهای دانش محور و … مطرح شد. با
تمرکز بیشتر سازمانها روی تعریف این منابع، این موضوع آشکار شد که این
داراییها، بیشتر مبتنی بر دانش و اطلاعات هستند و می‌توانند شامل هر چیزی
از قبیل وفاداری مشتری تا مهارت‌های تکنولوژیکی یا سرقفلی داخلی باشند و
باید این نکته را خاطرنشان سازیم که این منابع و داراییهاي نامشهود دارای
اثر مهمی بر فرایندهای نوآوری سازمانی هستند (سانچز و دیگران، 2000)3.
در پایان باید گفت که شرکتها نه تنها نیاز دارند تا داراییهاي نامشهود
خود را شناسایی، اندازه‌گیری و مدیریت کنند بلکه باید همواره سعی کنند تا
این داراییهای نامشهود را بطور مستمر، ارتقا و بهبود بخشند. سازمانهایی
که نتوانند داراییهاي دانشی خود را بطور مستمر ارتقا دهند بقاء خود را با
خطر از دست دادن و فنای خود مبادله خواهند کرد(بونیتز،1998)4 .2-2-1) مبانی نظری و سیر تاریخی سرمایه فکریسرمایه
فکری اولین بار در سال 1962 توسط فریتز مچلاپ مطرح شد پس از آن در سال
1969 جان کنت گالبرایت اصطلاح سرمایه فکری را به کار برد در اوايل دهه 1980
ایده عمومی ارزش ناملموس (که اغلب ”سرقفلی“ نامیده میشد) را ایتامی مطرح
کرد. در اواسط دهه 1980 انقلاب اطلاعات شكل گرفت و شكاف بين ارزش دفتري و
ارزش بازار به طور چشمگيري براي بسياري از شركتها افزايش یافت. درهمين حين،
كتابي پيرامون استخراج ارزش از نوآوري توسط آقاي تيس انتشاريافت.در سال 1979، حسابداری سوئدی به نام کارال اریک اسویبی5
که بعدها به عنوان یکی از بنیانگذاران علم مدیریت دانش معرفی شد، با پرسشی
بزرگ روبرو گردید. دفاتر حسابداری (ارزش دفتری) یکی از شعبههای معروف
سازمانی که او در آنجا کار میکرد تنها، یک کرون ارزش را نشان میداد، در
حالی که ارزش واقعی سازمان به مراتب بیش از اینها بود. در این هنگام وی
متوجه شد که ترازنامه مالی شرکت او، تنها ارزش دارایی فیزیکی آن را که شامل
چند میز و ماشین تحریر بود نمایش میدهد و ارزش واقعی سازمان به شایستگی
کارکنان سازمان و چیزی را که جمع کارمندان سازمان به عنوان یک دفتر و مغز
جمعی تشکیل می دادند، وابسته است. اسویبی و دیگران، این یافته را با نام
دارایی فکری و دارایی ناملموس معرفی کردند و آن را در کنار داراییهای
ملموس قرار دادند. به این ترتیب تعداد نوشتهها، سمینارها و … در این
زمینه رشد کرد و موضوع بطور جدی در دستور کار دانشمندان علم مدیریت و
مدیران سازمانهای بزرگ قرار گرفت.در
اقتصاد جدید، تبادل دانش و اطلاعات، بیش از محصولات و خدمات موجب اعتلای
سازمانها شده است به گونهای که با بررسی شرکتهای با رشد سریع در
مییابیم که 50% آنها به تجارت دانش کارکنان خود پرداختهاند. بنابراین با
چنین روندی تعیین معیار و اصولی برای ارزشگذاری دانش به عنوان یک دارایی
مهم و کلیدی، از اهمیت ویژهای برخوردار شده است.در
اواخر دهه 1980 آغاز نخستين تلاشها براي نوشتن و تدوين صورت حساب هايي كه
سرمايه هاي فكري را اندازه گيري مي كنند (اسويبي، 1988 ) شکل گرفت و در این
رابطه کتاب «ارتباط گم شده و سقوط مديريت حسابدار ي» توسط آ قايان جانسون و
كاپلان انتشار یافت. همچنين كتاب «مديريت داراييهاي دانشي» (قرن 21) توسط
آقاي آميدن منتشر شد.در
سال 1990 شرکت اسكانديا آقاي ليف ادوينسون را به عنوان «مدير سرمايه هاي
فكري» خود منصوب کرد. اولين باري است كه نقش مديريت سرمايه هاي فكري با
تخصيص يك پست رسمي، در سازمان مشروعيت مي يابد. كاپلان و نورتن ( 1992)
مفهوم و رويكرد كارت امتيازي متوازن را معرفي کردند . اين رويكرد مبتني بر
اين فرض است كه آنچه را كه شما اندازه گيري مي كنيد همان چيزي است كه شما
به دست مي آوريد. همچنین كتاب «سازمان هوشمند» نیز توسط آقاي كوئين انتشار
يافت.ونوكا
و تاكيشي در سال 1995 کار بسيار با ارزششان را دربارة ”سازمان دانش آفرین“
معرفی کردند . اگر چه تمركز اين كتاب بر دانش است ، با وجود اين، تمايز
بين دانش و سرما ية فكري در آن بسيار ظريف عنوان شده استدر
سال 1994 ابزار شبيه سازي سلمي به نام تانگو روانه بازار شد. تانگو اولين
محصول پرفروش است كه در آموزش مديران دربارة اهميت عوامل نامشهود، به كار
مي آيد. همچنين در سال ( 1994 ) ضميمه اي براي گزارش سالانة شركت اسكانديا
تهيه شد كه موجودي سرمايه هاي فكري آن ر ا نشان مي داد. گزارش سرمايه هاي
فكري، علاقة زيادي ايجاد کرد و در شركتهايي كه به دنبال پيروي از پيشگامي
اسكانديا هستند. براي «مميزي دانش» رويداد قابل توجه ديگري كه در سال
(1995) اتفاق افتاد، زماني است كه سلمي از ارزيابي جامع از وضعيت سرمايه
هاي فكري شركت استفاده كرد. صاحب نظران نهضت سرماية فكري، كتابهاي پرفروشي
را دربارة موضوع منتشر کردند (كاپلان و نورتون، 1996 ادوينسون و مالون،1997
؛ اسويبي، 1997). با اين حا ل، كار ادوينسون و مالون بويژه دربارة فرآيند و
چگونگي اندازه گيري سرمايه هاي فكري به مراتب بيشتر استفاده شد. سرمايه
هاي فكري، موضوع مورد پسند بسياري از محققان و كنفرانس هاي علمي، مقاله ها و
نشريه هاي مختلف قرار ميگيرد. تعداد زيادي پروژه از جمله پروژ ههاي
مرتيوم، دانمارك و استكهلم، در سطح وسيع انجام گرفت.اوایل
دهه 2000 اولين مجلة معتبر علمي با عنوان «سرمايه هاي فكري» انتشار يافت.
اولين استانداردهاي حسابداري «سرمايه هاي فكري» را دولت دانمارك منتشر كرد.
چشم انداز سرمايه هاي فكري به همراه كميتة سرمايه هاي فكري در شركت
اسكانديا تعيين و تشكيل شد.اتحادية
اروپا، اولين گزارش سرمايه هاي فكري خود را منتشر کرد و کتاب «ثروت
نامشهود» را موسسة بروكينگ به چاپ رسانید در آن سالها گزارش سرمايه هاي
فكري مراكز اتريش منتشر ميشود و کتاب «مديريت، اندازه گيري و گزارش دهي
داراييهاي نامشهود» به همراه حجم گسترده اي كتب و مقاله ها، پيرامون مديريت
سرمايه هاي فكري به چاپ مي رسد. تعداد بسياري پروژه در راستاي مديريت و
اندازه گيري سرمايه هاي فكري در سازمانهاي مختلف، تعريف و انجام شده و
درحال حاضر نيز درحال پيگيري است.فرمت ورد قابل ویرایشتعداد صفحات: 110فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتریهمراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متنپیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلیمنابع فارسی کاملمنابع انگلیسی کامل
دانلود فایل مبانی نظری سرمایه فکری و مدیریت سود
دانلود مبانی نظری ارتباط سرمایه فکری و مدیریت سود,مبانی نظری ارتباط سرمایه فکری و مدیریت سود,دانلود مبانی نظری, ارتباط سرمایه فکری و مدیریت سود,سرمایه فکری, مدیریت سود