تحقیق حق سکوت متهم
واژه شناسی تعریف حق سکوت:1-1-1-تعریف حق:در
حقوق حق را «توانايي كه به اراده اشخاص داده شده» تعريف نمودهاند و
ازاين‌رو عنصر اصلي آن را اراده‌اي دانستهاند كه به وسيله قوانين حاكميت
يافته است.همچنین در تعریف حق بيان داشته ، حق را اقتداري دانسته است
كه قانون به افراد مي‌دهد تا عملي را انجام دهند و در انجام و عدم انجام آن
عمل آزاد هستند .بر اين اساس آزادي عمل ركن اساسي حق است.(سید حسن امامی
،حقوق مدنی ص 2)اما گروهي ديگر حق را نفعي برشمرده‌اند كه از نظر حقوقي
حمايت شده است.بر اساس اين ديدگاه صاحب واقعي حق كسي است كه از آن سود
مي‌برد نه آن‌كه اراده مي‌كند.در مقابل هر حقي تكليفي نيز وجود دارد كه گاه
اين تكليف در برابر حق در احترام و خودداري از تجاوز به آن خلا‌صه
مي‌شود.حق به طور مستقيم و به وسيله صاحب آن اجرا مي‌شود و ديگران تنها
وظيفه دارند آن را محترم شمارند،همچنین حق واژه‌ای است که در معانی راست و
درست و همچنین در معنی «آنچه فرد یا پدیده‌ای سزاواری آن را دارد» به کار
می‌رود. حق همچنین در زبان‌های شرقی اصطلاحآً به عنوان یکی از نام‌های
خدابه کار می‌رود.1-1-2 . تعریف سکوت :سكوت
در لغت به معناي خاموش شدن، آرام شدن و خاموشي است (لغت نامه دهخدا) سکوت
در لغت عبارت از خودداری از گفتن و حرف نزدن و خاموشی است.(حسین عمید
،فرهنگ فارسی) در مفهوم حقوقی نیز سکوت یعنی عدم اعلان اراده صریح باطنی، و
امری سلبی است چرا که سکوت چیزی جز عدم نمی باشد. در سکوت در حوزه اخلاق و
مذهب آثاری مترتب است که در حقوق آن آثار بر سکوت مترتب نیست.1-1-3 تعریف حق سکوت متهم :حق
سکوت در بسیاری از سیستم های حقوق وارد شده است هر چند صراحتاً معاهدات
حقوق بشری آن را اعلام نکرده اند لیکن می توان از رویه دادگاه های بین
المللی وجود این حق را استنباط کرد. دادگاه اروپایی اعلام داشته است که اگر
چه در ماده 6 کنوانسیون اروپایی تصریح نشده است، لیکن شکی وجود ندارد که
حق ساکت ماندن در زمان بازجویی پلیس و مصونیت در مقابل خود مجرم خوانی
عموماً از سوی استانداردهای بین المللی که در بطن مفهوم رویه عادلانه که بر
اساس ماده 6 کنوانسیون ایجاد می گردد قرار دارد. در مقررات داخلی نیز می
توان به حق سکوت متهم پرداخته و شاهد مثالی آورد. حق سکوت متهم (امتناع از
پاسخ) یعنی متهم باید بداند که می تواند به سؤالات پاسخ نگوید و سکوت او
نمی تواند عواقب کیفری داشته باشد.این حق خصوصاً در شرایط فقدان
وکیلکه متهم نا آشنا به قوانین، ممکن است اغفال شود یا دچار توهم و تناقض
گوییگردد وسیله دفاع متهم است.در حقوق ایران با عنایت به ماده 197 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 که مقرر می دارد: « متهم میتواند سکوت اختیار کند. در این صورت مراتب امتناع وی از دادن پاسخ یا امضای اظهارات، در صورتمجلس قید میشود.»
حق سکوت متهم در اثنای بازجویی به نحو تلویحی مورد قبول مقنن است و قضات
تحقیق و ضابطان دادگستری مکلف به رعایت این حق خواهند بود و لذا موظف
نیستتا به پرسش هایی که توسط پلیس یا بازپرس مطرح می شود و هدفی جز اثبات
مجرمیت وی ندارد پاسخ گوید ومآلاً قاضی تحقیق را در اجرای وظیفه اش که
همانا اثبات وقوع و انتساب جرم است، یاری رساند و این حق او باید در اسرع
وقت اعلام شود همچنین حق سكوت كه به طور مستقيم ناظر به حق متهم در برخورد
با مقامات تحقيق و قضايي است، مانند بسياري از موارد ديگر در آيين دادرسي
كيفري همچون بازداشت موقت، مرور زمان، قرار وثيقه، وجود مراجع اختصاصي
داراي موافقان و مخالفاني مي‌باشد كه هريك استدلا‌لي بر مدعاي خود
مي‌آورند.اما صرف‌نظر از اين حمايت‌ها و مخالفت‌ها بايد گفت كه اين حق
امروزه به طور تقريبي در تمامي‌اسناد بين‌المللي پذيرفته شده؛ اما كشورهاي
مختلف در قوانين داخلي خود موضع‌گيري‌هاي متفاوتي نسبت به آن نمودهاند.
یکی از حقوق بنیادین هر متهم، حق سکوت است؛ یعنی متهم حق دارد پاسخ
سوالاتمقام قضایی را ندهد و سکوت کند. در اینگونه موارد، مرجع قضایی حق
ندارد اورا وادار به پاسخگویی کند، بلکه مکلف است سکوت متهم را در
صورتمجلس قیدکند و برای کشف حقیقت راجع به ادله دیگر تحقیق کند.آزادی
متهم در ارائهاظهارات نزد مرجع تعقیب و منع اخذ اقرار به شکنجه یکی از
اصول اساسی یکدادرسی عادلانه است و بر این اساس حق پاسخ ندادن به سوالات
مأمور تحقیق تحتعنوان حق سکوت به عنوان یک حق اساسی برای متهم در کلیه
مراحل دادرسی کم وبیش در کلیه نظام های کیفری جهان پذیرفته شده است. متهم
مجبور به ادایشهادت و یا اعتراف به مجرمیت نیست و میتواند سکوت اختیار
کند، بدون این کهسکوت وی به منزله اعتراف و یا قرینه ای بر مجرمیت او
تلقی شود.(محمودآخوندی، آیین دادرسی کیفری ص 119)1-1-4 مفهوم حق سکوتدرباره
مفهوم حق سکوت، اتفاق نظر وجود ندارد؛ برخی معتقدند اصطلاح «حق سکوت»
بیانگر مجموعه ای از حقوق است که در مراحل گوناگونی از فرآیندعدالت کیفری
مطرح می شوند که عبارتند از: 1. مصونیتی عام که همه اشخاص در برابر مجبور
شدن ناشی از رنج مجازات به منظور پاسخگویی به پرسش های ارائه شده توسط
دیگران دارند؛ 2. مصونیتی عام که همه اشخاص در برابر مجبور شدن ناشی از رنج
مجازات به منظور پاسخگویی به پرسش هایی دارند که پاسخ به آن ها باعث مجرم
قلمداد شدن ایشان میشود؛ 3. مصونیتی خاص که همه اشخاص مظنون به
ارتکاب جرم، هنگام بازجویی توسط افسران پلیس و سایر افرادی که از چنان
اقتداری برخوردارند، در برابر مجبور شدن ناشی از رنج مجازات به منظور
پاسخگویی به هر نوع پرسشی دارند؛ 4. مصونیتی خاص که متهمان تحت محاکمه در
برابر اجبار به ارائه مدارک و مجبور شدن ناشی از رنج مجازات به منظور
پاسخگویی به پرسش هایی که آنها را در جایگاه متهم قرار می دهد، دارند؛ 5.
مصونیتی خاص که افراد متهم شده به جرایم جنایی از ناحیه پلیس در برابر
اجبار به پایخگویی به پرسش های اساسی ناظر بر جرم نسبت داده شده به آنها از
سوی افسران پلیس و دیگر افرادی که از چنان اقتداری برخوردار هستند،
دارند؛6. مصونیتی خاص که متهمان تحت محاکمه در برابر برداشت های نامطلوب
ازاستنکاف ایشان در پاسخگویی به پرسش های طرح شده قبل از محاکمه و یا
ارائهمدارک حین محاکمه، دارند (Jayawickrama, 2002, P. 579).تدقیق
در تعریف مزبور مشخص می کند که حق سکوت را بر حسب «موضوع پرسش»، «وضعیت
پرسش شونده» دسته بندی کرده اند. برخی از مصادیقی که در تعریف مزبور برای
حق سکوت بیان شده است، خارج از مباحث ناظر بر رسیدگی های کیفری است و
الزاماً جنبه حقوقی ندارند؛ به عنوان مثال، مصداق نخست مفهوم عدم امکان
الزام هر شخص – اعم از متهم و یا غیر متهم- به پاسخگویی به هر گونه پرسشی- خواه درباره اتهام کیفری و خواه غیر کیفری- از هر پرسش کننده ای –
خواه مقام رسمی و خواه افراد عادی است. چنین تعریف موسعی از حق سکوت در
پژوهش های حقوقی، ارزش علمی چندانی ندارد و حتی ایرادهایی نیز بر آن وارد
شده است؛ به عنوان مثال، اینکه حق سکوت متضمن امکان پاسخ ندادن به هر گونه
پرسشی باشد، در برخی رویه های قضایی مورد نقد قرار قرار گرفته است؛ مثلاً
در دعوای هینی[1]
به طرفیت دولت ایرلند در سال 1994، دیوان عالی این کشور مقرر داشت که حق
سکوت فقط مسائلی را در بر می گیرد که پلیس می تواند آن ها را به عنوان
دلیلارائه دهد و به عبارتی پاسخ به آنها مصداق خود متهم سازی[2]
باشد؛ ولی پاسخ به پرسش هایی مانند نام، آدرس، تاریخ تولد یا تابعیت که
معمولاً نمی توانند دلیلی بر توجه اتهام به گوینده باشند را شامل نمی شود(Heaney v Ireland, 1994).با
توجه به آنچه گفته شد، به نظر می رسد بتوان معنای مضیقی از حق سکوت ارائه
کرد که موضوع مطالعات حقوق کیفری و بالتبع، تحقیق حاضر باشد و آن عبارت
استاز: «حق دفاعی متهم مبنی بر امکان امتناع از پاسخ دادن به پرسش های
مطرحشده از سوی مقامات رسمی که قابلیت به کارگیری آن ها بر ضرر وی در
جریاندعوای کیفری وجود داشته باشد». حق سکوت با معنایی که از آن بیان شد،
بهعنوان یکی از مصادیق حقوق بشر توصیف شده است (Hocking & Leigh Manville, 2001, P. 66)، به گونه ای که قضات دیوان اروپایی حقوق بشر در دعوای مورای[3]
به طرفیت دولت انگلیس در سال 1996، آن را به عنوان ضابطه ای بین المللی
کهدر قلب مفهوم دادرسی عادلانه موضوع ماده 6 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
قرار دارد، معرفی کرده اند (Gordon & ward, 2000, P. 190). محققان ریشه حق مزبور را که برخی پیشینه آن را به انگلستان در دوره قرون وسطی برگردانده اند (Rao, 2002, P.3)؛ همانند حق مصونیت دربرابرخود متهمسازی[4] درفرض برائت[5]دانستهاند(Ann Hocking&Leigh Manville,2001,P.64)؛ بدین معنا که چون اصل بر برائت متهم است و این مقام تعقیب است که باید مجرمیت او را اثبات کند؛ پس متهم،تکلیفی به ارائه پاسخ به پرسش هایی که اتهام را متوجه او میسازد، ندارد(حاجی ده آبادی،1390: 88). یافتن
پاسخ اینکه آیا نظام های حقوقی معاصر، حق سکوت را برای متهمان به رسمیت
میشناسند یا خیر، مستلزم تجزیه و تحلیلابعاد حق مزبور ازیکسو و بررسی
موضع نظامهایحقوقی درقبال ابعاد مورد نظر است. [1] – Heaney[2] – Self Incrimination[3] – Murray[4] – The Privilege against self incrimination[5] – The presumption of innocenceفرمت ورد قابل ویرایشتعداد صفحات: 44مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتریهمراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متنمنابع فارسی کاملمنابع انگلیسی کاملما
در این بخش علاوه بر منابع مبانی نظری، منابع کلی دیگری رو برایتان در
نظرگرفتیم تا همواره در نوشتن پایان نامه از این منابع بهره مند گردید.
دانلود فایل تحقیق حق سکوت متهم
دانلود تحقیق و پیشینه تحقیق حق سکوت متهم,, حق سکوت متهم,, حق سکوت,, متهم,, تاریخچه حق سکوت